Ένα Φωτογραφικό Ντοκουμέντο Γάμου σε Άσπρο και Μαύρο

κείμενο: Θανάσης Πρωτάτος , φωτογραφίες: Λάμπρος Κυριακού

Η ασπρόμαυρη φωτογραφία έχει τις απαρχές της από τη γέννηση της ίδιας της τέχνης της φωτογραφίας. Η τέχνη, δηλαδή, έλαβε υπόσταση μέσα από τους τόνους του γκρι, της σκιάς και του φωτός, για αρκετό διάστημα μέχρι να σταθούν πλάι της η έγχρωμη και η ψηφιακή φωτογραφία.

Το χρώμα εύκολα μαγνητίζει και εντυπωσιάζει και αυτό γιατί είναι η ρεαλιστική αποτύπωση της πραγματικότητας. Με το ασπρόμαυρο, όμως, μπαίνουμε στη διαδικασία να υπερβούμε τα όρια της ρεαλιστικής απεικόνισης και να πάρουμε μέρος στο γοητευτικό παιχνίδι του φωτός. Η αντίθεση, ή όπως αλλιώς θα λέγαμε το κοντράστ, αποκτά ιδιαίτερη σημασία διότι η διάκριση των λευκών και των μαύρων στοιχείων είναι αυτή που ορίζει την εικόνα, κάτι που στην έγχρωμη γινόταν από τα χρώματα. Για αυτό και συχνά το «ωραίο» μιας έγχρωμης εικόνας, μπορεί να περάσει «αδιάφορο» σε μία ασπρόμαυρη.

Η φωτογραφία έχει ως πρώτη ύλη της την πραγματικότητα, χωρίς να σημαίνει βέβαια ότι είναι πιστό της αντίγραφο, καθώς αδυνατεί να αποδώσει το τρισδιάστατο, τις αρωματικές και ηχητικές λεπτομέρειες της πραγματικότητας. Βλέποντας, όμως, χωρίς χρώμα μπορούμε να ερμηνεύσουμε την φωτογραφία πέρα από τα όρια και τις αντικειμενικές συνθήκες. Παύει πλέον να αποσπά την προσοχή μας η πραγματική υπόσταση, αλλά μέσα από την παλέτα του άσπρου και του μαύρου δίνεται μια ελεύθερη ερμηνεία απαλλαγμένη από οτιδήποτε ρεαλιστικό.

Φανερώνεται, λοιπόν, σε έναν ασπρόμαυρο κόσμο το αίσθημα της ευτυχίας μέσα από το χαμόγελο και το βλέμμα, η συγκίνηση αλλά και η πλάκα, το κέφι. Όλα αυτά πιθανόν να είχαν χαθεί εάν δίναμε περισσότερη σημασία για παράδειγμα στα χρώματα των ρούχων ή του στολισμού, ενός ηλιοβασιλέματος ή μιας θάλασσας.

Όταν απουσιάζουν τα χρώματα, τα στοιχεία που ορίζουν την εικόνα φαίνεται πως αποκτούν επομένως διαφορετική σημασία. Σε ένα εσωτερικό δίλημμα, λοιπόν, θα λέγαμε πως δεν είναι εύκολο να κρίνεις και να επιλέξεις μια ασπρόμαυρη ή μια έγχρωμη φωτογραφία. Τόσο το χρώμα, όσο και το ασπρόμαυρο γοητεύουν για ξεχωριστούς λόγους. Η καθεμία μορφή απεικόνισης είναι έκφραση της ίδιας τέχνης και οφείλουμε να την σεβόμαστε εξίσου.

Δε φτάνει μόνο η απουσία ή η παρουσία άλλωστε του χρώματος για να είναι ενδιαφέρουσα μια φωτογραφία. Χρειάζεται πολύ καλή σύνθεση, ματιά, κάδρο και στιγμή. Πάνω από όλα, όμως, χρειάζεται δουλειά, αγάπη και διάθεση να αφεθούμε και να δούμε τον κόσμο μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα. Μέσα από το δικό μας φακό.