κείμενο: Θανάσης Πρωτάτος

Και κάπου ε΄δω τα φωτογραφικά και μη forum διαχρονικά παίρνουν φωτιά. Απόψεις επι απόψεων, κόντρες και τσακωμοί πίσω από πληκτρολόγια. Το γιατί και πώς ΄όταν η κουβέντα σχετίζεται με χρήματα, ανάβει τα αίματα. Από την μια οι φωτογράφοι που νιώθουν αδικημένοι και από την άλλη ζευγάρια που με μόνο γνώμονα κριτηρίου τα χρήματα, απαξιώνουν τους φωτογράφους και το έργο τους.

Πολλοί ισχυρίζονται, οτι το να μπεί ένας δημιουργός στην διαδικασία να εξηγήσει το “γιατί το έργο του κοστίζει”, απαξιώνει αυτομάτως την αξία του ίδιου, αλλά και του έργου του. Δεν ξέρω αν η άποψη αυτή με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο, όμως μετά από 15 χρόνια στο χώρο της εικόνας, μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι η καλή/ποιοτική φωτογραφία και κινηματογράφηση κοστίζει σε όλες τις περιπτώσεις και τα είδη παραγωγών (περιοδικά, διαφημιστικά, τηλεόραση, σινεμά), όχι μόνο στο χώρο των προσωπικών εκδηλώσεων.

Η τιμές που χρεώνουν οι φωτογράφοι και η βιντεογράφοι γάμου μπορούν να κυμαίνονται από λίγες εκατοντάδες ευρώ μέχρι και χιλιάδες, ανάλογα τις απαιτήσεις κάθε ζευγαριού αλλά και την ικανότητα, εμπειρία και status του εκάστοτε δημιουργού. Για ένα ζευγάρι από την άλλη, στο ‘κόστος’ της γαμήλιας ημέρας συνυπολογίζονται και έξοδα όπως ο χω΄ρος δεξίωσης, το φαγητό των καλεσμένων, τα ρούχα, τα κοσμήματα, τα λουλουδια, διακόσμηση, ο ντι-τζέϊ ή η ζωντανή μουσική και η λίστα συνεχίζεται…

Θα προσπαθήσω να σχολιάσω αυτό το θέμα μέσα από την προσωπική μου άποψη και την οπτική γωνία ενός φωτογράφου/βιντεογράφου γάμου. Ας προσπαθήσουμε παρέα να κατανοήσουμε όλη τη δουλειά που συμβαίνει στο παρασκήνιο και στο τέλος ας βγάλουμε το δικό μας συμπέρασμα για το αν το κόστος της φωτογραφίας (ή/και του βίντεο) είναι δικαιολογημένο ή όχι.

Ο χρόνος είναι χρήμα…

Ο χρόνος που αφιερώνει ένας φωτογράφος ή ένας βιντεογράφος σε παράγοντες του γάμου μπορεί να χωριστεί σε τρεις βασικές κατηγορίες: χρόνος πριν από το γάμο, χρόνος την ημέρα του γάμου και χρόνος μέτα τον γάμο.

Χρόνος πριν τον γάμο…

Συναντήσεις. Η συνάντηση με το ζευγάρι είναι κάτι περισσότερο από μια τυπική διαδικασία. Δεν πραγματοποιείται μόνο και μόνο για να συζητηθούν θέματα εμπορικά. Πόσο κάνει αυτό το πακέτο; Θα πάρω ένα ή δύο άλμπουμ; Όχι. Η συνάντηση και οι επιπλέον συναντήσεις, γίνονται για να διαπιστώσουμε αρχικά αν αυτό που κάνει ο φωτογράφος, η φωτογραφική του προσέγγιση δηλαδή, ταιριάζει με αυτό που αναζητούμε. Κάνει Εditorial (στημένο); Κάνει Ντοκουμέντο (φυσικό); Επιπλέον, τί τύπος ανθρώπου είναι; Μας εμπνέει; Μπορούμε να κάνουμε παρέα; Τον εμπιστευόμαστε ώστε να του επιτρέψουμε την είσοδο στις προσωπικές μας στιγμές; AYTO θα πρέπει να αποτελεί την αφετηρία μας. Τα υπόλοιπα, είναι τα εύκολα. Παρολ’αυτά, μιας και αναλύουμε τον χρόνο που αφιερώνει ένας φωτογράφος κατα την προεργασία του, τα υπόλοιπα… ειναι και αυτά χρόνος. Ενημερώσεις για το χρονοδιάγραμμα της ημέρας. Αλλαγές τελευταίας στιγμής. Σύνταξη μηνημάτων emails. Περιοδικά check-ins οτι όλα πάνε καλα. Σε περιπτώσεις που το ζευγάρι έχει επιλέξει φωτογράφιση σε ημέρα πριν τον γάμο, προσθέστε και άλλο χρόνο. Ένας υπέυθυνος φωτογράφος λοιπόν, ανεξάρτητα από το στυλ που αντιπροσωπεύει, θα φροντίσει για όλα τα παραπάνω. Και όλα αυτά, απαιτούν ώρες και ώρες.

Χρόνος την ημέρα του γάμου…

Μια τυπική ημέρα γάμου διαρκεί για τον φωτογράφο και τον βιντεογράφο 9-12 ώρες. Προσθέστε σε αυτές και τον χρόνο που θα χρειαστεί για τις μετακινήσεις από το σπίτι του προς τον αντίστοιχο προορισμό. Αυτός ο χρόνος μπορεί να είναι από κάποια λεπτά της ώρας, αν ο γάμος γίνεται στην έδρα του φωτογράφου μέχρι και κάποιες ημέρες, αν ο γάμος γίνεται σε κάποιο μακρινό προορισμό - μ’αεροπλάνα και βαπόρια που λέει και η Μπέλλου. Ο χρόνος ταξιδιού λοιπόν, ενσωματώνεται στο κόστος της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Εάν στην παραπάνω συνθήκη εμπλέκονται και βοηθοί, το κόστος αυξάνεται περισσότερο.

Χρόνος μέτα την ημέρα του γάμου…

Η μεγάλη μέρα πέρασε. Έβγαλες το νυφικό, η μουσική σταμάτησε, η τούρτα καταναλώθηκε, τα γέλια, το κλάμα και τα απρόοπτα εσταντανέ ζουν πλέον αποκλειστικά στον σκληρό δίσκο του εγκεφάλου σου. Ζουν επίσης και στους σκληρούς δίσκους του υπολογιστή του φωτογράφου και του βιντεογράφου σου. Το έργο δεν έχει τελειώσει ακόμα, για τον δημιουργό. Τώρα ξεκινά μια ακόμα φάση εργασίας που απαιτεί χρόνο. Τον περισσότερο… Επεξεργασία φωτογραφιών, δημιουργία άλμπούμ, μοντάζ βίντεο, μίξη ήχου βίντεο, αποστολή των άλμπουμ προεπισκόπιση από το ζευγάρι, νέες συναντήσεις, αποστολή για εκτύπωση, νέες συναντήσεις για παράδοση τελικού έργου. Οι παραπάνω εργασίες, μπορούν να έχουν διάρκεια από 15-20 ημέρες για οικονομικές παραγωγές “φασόν”, μέχρι 5-6 μήνες για παραγωγές art house υψηλού προυπολογισμού.

Πόσο χρόνο μέτρησες μέχρι στιγμής;

Ταλέντο και ικανότητα…

Θα υποστήριζα ότι αυτός είναι ο νούμερο #1 λόγος που η φωτογραφία και το βίντεο γάμου κοστίζει τόσο. Προσλαμβάνεις έναν φωτογράφο και έναν βιντεογράφο γάμου με βάση το στυλ και την ποιότητα του έργου που παράγει. Για να μπορέσει ένας δημιουργός να αποκτήσει τις δεξιότητες που θα τον κάνουν να αποτελέσει την επιλογή σου, έχει αφιερώσει πολύ χρόνο σε μελέτη και πράκτική. Σχολές, σεμινάρια, διάβασμα. Εργασία στο πεδίο. Στην αρχή σαν βοηθός, μετά σόλο. Προσωπική αναζήτηση ετών, ωστέ να βρει και να αναπτύξει το προσωπικό του στυλ. Την “ματιά”. Την “άποψή”. Πειραματισμός. Δοκιμές. Επιτυχίες, αποτυχίες. Και άλλη εξάσκηση. Συνεχή τριβή, εμπειρία. Και όχι μόνο πάνω στην τέχνη της εικόνας. Η επικοινωνία θέλει και αυτή σπουδή. Φωτογραφία σημαίνει συνεχή τριβή με ανθρώπους. Οι ντροπαλοί δυσκολεύονται. Ψυχολογία και ενσυναίσθηση θα χρειαστούν. Πάμε για σεμινάρια ξανά. Αγαθά (ταλέντο) κόποις κτώνται…

Ναι, το πραγματικό ταλέντο και η εμπειρία, έχει αξία. Είναι αυτά που σε διαβεβαιώνουν πως όλα θα πάνε καλά. Καλύτερα και από καλά. Ξέρεις πως ο ικανός φωτογράφος θα αντιμετωπίσει κάθε κατάσταση, θα χειριστεί άριστα κάθε προσωπικότητα και πάνω από όλα θα παράξει το έργο που του ανατέθηκε, κάνοντας κάθε λεπτό του ευρώ που επένδυσες να αξίζει.

Μετα-επεξεργασία…

Ένας ακόμη παράγοντας που προσθέτει κόστος. Η μετα-επεξεργασία (post-production) περιλαμβάνει αρχικά την οργάνωση του υλικού που έχει παραχθεί την ημέρα του γάμου. Γίνεται αποθήκευση (backup) σε δύο, πολλές φορές τρεις σκληρούς δίσκους. Αυτή η διαδικασία ασφαλίζει το υλικό, το πολύτιμο αυτό υλικό, από τυχόν απώλεια. Μετά ακολουθεί, το ξεσκαρτάρισμα των φωτογραφιών. Συχνά από κάποιες χιλιάδες, επιλέγονται οι καλύτερες, οι πιο ουσιαστικές. Αυτές που λένε την ιστορία της ημέρας με τον πιο ολοκληρωμένο τρόπο. Στη συνέχεια, αυτές θα υποστούν κάποιου είδους επεξεργασία. Στην φωτογραφία Ντοκουμέντου, για παράδειγμα, αυτό σημαίνει μια πολύ μικρή εξισσορόπηση των χρωμάτων και ελάχιστο cropping. Αν μιλάμε για Editorial φωτογράφηση, η επεξεργασία περιλαμβάνει επιπλέον χρήση φίλτρων και αρκετές οπτικές παρεμβάσεις.

Αν το ζευγάρι έχει επιλέξει άλμπουμ, ακολουθεί το στήσιμό του. Από τις 300-400 τελικές φωτογραφίες επιλέγονται ακόμα λιγότερες, ώστε να αποτελέσουν τον πυρήνα της φωτο-ιστορίας του άλμπουμ. Πρόκειται για το στάδιο που μαζί με την αρχική λήψη, αποτελούν αυτό για το οποίο προσελήφθει εξ αρχής ένας φωτογράφος. Ματιά, άποψη, προσέγγιση.

Αντίστοιχα βήματα γίνονται και από την πλευρά του βιντεογράφου. Backup, προεπισκόπιση υλικού, μοντάζ, μιξάζ ήχου, συνδυασμός όλων σε μια ολοκληρωμένη τηλε-ταινία με δομή και νόημα, οπτική διήγηση. Αν μετράμε ώρες, οι παραπάνω εργασίες, μπορούν να έχουν διάρκεια από 48-72 ώρες για οικονομικές παραγωγές “φασόν”, μέχρι πολλές ημέρες για παραγωγές art house.

Τώρα ίσως αναρωτιέσαι, γιατί αφού η μετα-επεξεργασία είναι σχετικά σύντομη, ο φωτογράφος χρειάζεται εβδομάδες, ίσως και μήνες για να μου στείλει το τελικό προϊόν, μετά το γάμο μου; Θυμήσου ότι ο φωτογράφος σου, έχει και άλλους γάμους να φωτογραφίσει κάθε εβδομάδα, έχει συναντήσεις και ραντεβού με νέα ζευγάρια επίσης, παράλληλα επεξεργάζεται τις ιστορίες που προηγήθηκαν της δικής σου και φυσικά είναι άνθρωπος όπως εσύ, με προσωπική ζωή και υποχρεώσεις που χρειάζονται φροντίδα και επιμέλεια…

Η φωτογραφία και το βίντεο γάμου είναι κάτι περισσότερο από μια ακριβή μηχανή λήψης.

Όπως μπορείς να φανταστείς, ένας φωτογράφος και ένας βιντεογράφος δαπανούν πολλά χρήματα για να έχουν τον κατάλληλο εξοπλισμό για τη δουλειά τους. Φωτογραφικές μηχανές, φακοί, βιντεοκάμερες, φώτα και φλας, τριπόδια, συσκευές εγγραφής ήχου, drones, υπολογιστές, προγράμματα επεξεργασίας εικόνας, η λίστα είναι μεγάλη και βαριά, οικονομικά. Το άθλημα είναι ακριβό. Φυσικά, στο τέλος της ημέρας ο εξοπλισμός δεν είναι αυτός που θα κάνει την καλή ιστορία. Οι κάμερες και τα gadget είναι απλά εργαλεία.

Η ραχοκοκκαλιά είναι η “τέχνη” που έχει αναπτύξει ο εκάστοτε δημιουργός, μέσα στα χρόνια. Δώσε επαγγελματικό εξοπλισμό σε κάποιον με μικρή εμπειρία και γνώσεις και ίσως καταφέρει να κάνει μια ή δυο εικόνες καλές. Ωστόσο, ένας έμπειρος φωτογράφος θα τραβήξει ένα ολόκληρο άλμπουμ με εκπληκτικές λήψεις που θα αφηγούνται μια ιστορία, όποια μηχανή λήψης και αν κρατά. Αυτό πληρώνεις. Κάποιον με χρόνια εμπειρίας, κάποιον που μπορείς να εμπιστευτείς.

Η φωτογράφιση και το βίντεο γάμου δεν είναι απλώς μια αγορά. Το νυφικό σου είναι μια αγορά. Θα το φορέσεις μια φορά, και αυτό είναι όλο. Τα λουλούδια του γάμου σου είναι μια αγορά, μετά από λίγες μέρες θα μαραθούν. Ωστόσο, η φωτογραφία και το βίντεο του γάμου σου είναι μια επένδυση.

Οι εικόνες του γάμου σου είναι η ιστορία της ημέρας σου. Οι εικόνες αυτές θα καταγράψουν το συναίσθημα, τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά σου, τα όμορφα φρέσκα λουλούδια σου, το εντυπωσιακό λευκό φόρεμά σου, την χαρά του γλεντιού. Οι εικόνες αυτές θα αποτελέσουν μια Οπτική Κληρονομιά που θα μπορείς να μοιραστείς με φίλους, οικογένεια και τις επόμενες γενιές.

Εξοπλισμός

Ο εξοπλισμός όπως είπα, κοστίζει. Κατ’ επέκταση αυτό επηρεάζει και το κόστος του τελικού έργου. Οι περιοδικές ανανεώσεις σε εξοπλισμό είναι σχεδόν αναπόφευκτες. Φθορά κατα την χρήση, νέες τεχνολογικές εξελίξεις είναι παράγοντες που συμβάλλουν.

Ένας φωτογράφος γάμου έχει τουλάχιστον δύο σώματα φωτογραφικών μηχανών για να δουλέψει. Αυτό γίνεται για ασφάλεια σε περίπτωση βλάβης ενός εκ των δύο σωμάτων αλλά και για να μειωθεί ο χρόνος που πρέπει να αφιερωθεί στην εναλλαγή φακών – ειδικά σε σημαντικές στιγμές της ημέρας. Η τσάντα του φωτογράφου θα έχει επίσης μια μικρή ή μεγάλη συλλογή φακών, φλας, εφεδρικές μπαταρίες και κάρτες μνήμης. Το κόστος όλων αυτών των αντικειμένων μαζί ανέρχεται συχνά σε πολλές χιλιάδες ευρώ. Ενδεικτικά ένα σώμα μια επαγγελματικής φωτογραφικής μηχανής μπορεί να κοστίζει 3000-4500 ευρώ. Ένας καλός prime ή zoom φακός 1000-2500 ευρώ. Τα ίδια ισχύουν και για τον εξοπλισμό ενός βιντεογράφου. Δεν είναι σπάνιο λοιπόν, μια φωτογραφική τσάντα να περιέχει εξοπλισμό αξίας δεκάδων χιλιάδων ευρώ.

Η φωτογραφία και το βίντεο είναι ακριβό άθλημα…

Υπάρχουν αρκετά ακόμα έξοδα που παρέλειψα να αναφέρω για να περιορίσω το μήκος αυτού του άρθρου. Έξοδα όπως αυτά για την διαφήμηση ενός επαγγελματία (πχ Google Ads) και τον χρόνο που αφιερώνει στο διαδύκτιο για να προωθήσει έργο του (facebook, instagram, youtube) ή να διαχειριστεί την ιστοσελίδα του. Έξοδα που αφορούν την φορολογία. Τα λογιστικά και τα έξοδα συντήρησης ενός στούντιο και πολλά άλλα.

Ελπίζω πως τώρα έχετε μια καλύτερη εκτίμηση του γιατί η φωτογραφία και το βίντεο γάμου κοστίζει. Συχνά πολλοί επαγγελματίες, καταπίνουν μέρος αυτών των δαπανών όταν ξεκινούν την επιχείρησή τους, για να προσελκύσουν περισσότερους πελάτες. Επιβαρύνονται με πολλά έξοδα και ελάχιστο κέρδος. Τους αξίζει μια ευκαιρία να δούν τις επενδύσεις τους να πιάνουν τόπο, στην επιχείρησή τους. Αξίζουν επίσης μια ευκαιρία να κερδίσουν τόσα ώστε να στηρίξουν τους εαυτούς τους και την οικογένειά τους με αξιοπρέπεια. Ίσως και να αποταμιεύσουν για σύνταξη αν όλα πάνε καλά. Η εικόνα που προβάλεται προς τα έξω, του φωτογράφου ροκ σταρ να ταξιδεύει παρέα με ζευγάρια σε εξωτικούς προορισμούς, βγάζοντας χρήματα με ουρά κάνοντας ζωάρα, είναι απλά ένας μύθος. Ένας μύθος της σύγχρονης INSTA-γκραμικής κουλτούρας. Μια εικονική πραγματικότητα…

Τέλος, αν κάποιος φωτογράφος ή βιντεογράφος ασχολείται αποκλειστικά με τους γάμους αυτό σημαίνει οτι ασχολείται με ένα πολύ συγκεκριμένο είδος, με αρκετούς περιορισμούς. Ο κυριότερος είναι η συχνότητα και το μέγεθος της αγοράς. Παρά το γεγονός οτι τα στατιστικά μιλούν για χιλιάδες γάμους κάθε χρόνο, ο πραγματικός αριθμός που καλύπτει ένας φωτογράφος κυμαίνεται μεταξύ 10-15 για ποιοτικά έργα και 40-60 (στην καλύτερη) για παραγωγές φασόν.

Ποιοι είναι οι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τις τιμές της φωτογραφίας γάμου;

Λάβετε υπόψη, ότι ακόμα κι αν ένας φωτογράφος αναφέρει τιμές εκκίνησης στον ιστότοπό του, υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν το εκτιμώμενο τελικό κόστος για τη φωτογράφηση του γάμου σας, όπως για παράδειγμα:

• Η δημοτικότητα της ημερομηνίας του γάμου σας

• Έξοδα ταξιδιού ή/και διαμονής (ρωτήστε τον φωτογράφο για τη συγκεκριμένη πολιτική του)

• Πρόσθετα πακέτων, όπως άλμπουμ, εκτυπώσεις, βοηθοί, pre-wedding, day after κ.λπ.

• Φόροι και τέλη (ρωτήστε τον φωτογράφο εάν περιλαμβάνονται ήδη στην προσφορά τους)

Η φωτογραφία και το βίντεο γάμου κοστίζουν γιατί αποτελούν πολυτέλεια

Στο πλαίσιο αυτού του άρθρου, ορίζω την πολυτέλεια ως κάτι που θέλεις ή θα ήθελες να έχεις αλλά δεν το χρειάζεσαι πραγματικά. Σε μια πρόσφατη κουβέντα με ζευγάρι αναφέρθηκε η εξής πρόταση από την πλευρά τους… “στους γάμους σε κλέβουν. Γιατί για να παντρευτείς θα πρέπει να ξοδέψεις μια μικρή περιουσία; Δεν έχω κάτι με εσάς τους φωτογράφους, αλλά νομίζω πως οι τιμές σας είναι υπερβολικές…”.

Θα ήθελα να επισημάνω ότι υπάρχει μια διαφορά μεταξύ του γάμου και της διοργάνωσης ενός γάμου. Το να παντρευτείς είναι κάτι που μπορεί να χρειάζεσαι. Να έχεις ανάγκη δηλαδή, γιατί πραγματικά σημαίνει κάτι για σένα, επι της ουσίας. Το να διοργανώσεις ένα γάμο όμως είναι κάτι που θέλεις, δεν είναι απαιραίτητο συστατικό της ιδέας του γάμου σαν στάση ζωής. Η πρόταση του ζευγαριού λοιπόν και ο τρόπος που διατυπώθηκε ήταν λάθος. Ένας γάμος, δηλαδή το ιδεολογικό και ίσως θρησκευτικό κομμάτι του, δεν κοστίζει ακριβά. Η διοργάνωση ενός γάμου όμως, δηλαδή τα ρούχα, τα στολίσματα, οι χώροι δεξίωσης, το φαγητό, ο φωτογράφος, το βίντεο, οι 500 καλεσμένοι και το αυτό και το άλλο… να συνεχίσω; Αυτά όλα, κοστίζουν…

Αν ζείτε στην Αθήνα για παράδειγμα και επιθυμείτε να παντρευτείτε θρησκευτικά, τα συνολικά έξοδά σας μπορούν να κυμανθούν μεταξύ 200-500 ευρώ, συμπεριλαμβανομένης της άδειας. Στο τελικό κόστος συμβάλει η ημερομηνία, η επιλογή του Ναού και τα μίνιμαλ εξτρά, όπως τα στέφανα. Αντίστοιχα τα έξοξα για έναν πολιτικό γάμο κυμαίνονται μεταξύ 150-200 ευρώ. Μιλάμε πάντα για την τελετή και το τυπικό της διαδικασίας, ανα περίπτωση. Όχι γλέντια και δεξιώσεις, μουσικές, φωτογραφίες και extravagant νυφικά… Το ίδιο πάνω κάτω ισχύει και για τις υπόλοιπες τοποθεσίες στην Ελλάδα.

Από την άλλη οι γάμοι γίνονται ακριβοί, γιατί το να κάνεις ένα μεγάλο πάρτι με catering, ζωντανή μουσική σε ένα hype χώρο στο νησί, με θέα το ηλιοβασίλεμα, είναι πολυτέλεια. Το haute couture νυφικό που θέλεις, είναι πολυτέλεια. Ο/η wedding planner που θα αναλάβει την οργάνωση για σένα, είναι πολυτέλεια. Η φωτογραφία και το βίντεο είναι μια πολυτέλεια. Αν αφαιρέσουμε την τελετή από τις υπόλοιπες αρχετυπικές δραστηριότητες της ημέρας, θα δείτε οτι σας μένει στην τσέπη, το μεγαλύτερο μέρος αυτής της υποθετικής μικρής περιουσίας που αναφέρθηκε πιο πάνω.

Τα κύρια έξοδα λοιπόν, είναι όλα όσα δεν αποτελούν μέρος της επίσημης τελετής. Ο χώρος(οι), ποτό και γεύματα πολλών πιάτων για τους καλεσμένους, μια πολυεπίπεδη τούρτα, λουλούδια, διακοσμητικά, ψυχαγωγία, γκαρνταρόμπα, μακιγιάζ και μαλλιά, καταλύματα, και, δεδομένης της φύσης αυτού του άρθρου, η επιθυμία σας να έχετε έναν φωτογράφο και ένα βιντεογράφο γάμου να τεκμηριώσουν τα γεγονότα με τρόπο ιδιαίτερο.

Επιστρέφοντας στην αρχή του άρθρου, θα ήθελα να σημειώσω ξανά οτι, όταν ένας ικανός φωτογράφος γάμου μπαίνει στην διαδικασία να δικαιολογίσει με αναλυτικά κοστολόγια, τον λόγο για τον οποίο το έργο του κοστίζει, θέτει τον εαυτό του και το έργο του, την ίδια στιγμή, σε μειονεκτική θέση. Είναι σαν να παραδέχεται σιωπηλά πως αυτό που κάνει είναι αδικαιολόγητα ακριβό και, ακόμη χειρότερα, ότι οι ικανότητές του δεν μιλούν από μόνες τους.

Για εμένα, η φωτογράφιση και η βιντεοσκόπηση ενός γάμου είναι μια υπηρεσία πολυτελείας. Δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος για κάθε επαγγελματία να δίνει αναφορά των οικονομικών του στοιχείων, στους πελάτες του. Αυτό θα προκαλέσει, από την πλευρά των πελατών, επιπλέον κριτική και αμφισβήτηση σχετικά με τα περιθώρια κέρδους και γιατί έτσι και όχι γιουβέτσι… ακόμα και τα λογικά επιχειρήματα του επαγγελματία θα έχουν πλέον χαθεί.

Ρωτάς την αντιπροσωπεία να σου εξηγήσει γιατί το νέο σου αυτοκίνητο κοστίζει όσο κοστίζει; Ζητάς ανάλυση κόστους από τον ιατρό που επέλεξες για την επέμβαση σου; Για το ωραίο μενού που σου σερβίρουν στο εστιατόριο; Για τα καινούργια σου παπούτσια ή το νέο σου iphone;

Θα ήθελα να κάνω μια πρόταση στους συναδέλφους φωτογράφους. Σταματήστε να δικαιολογείτε τις αμοιβές σας χρησιμοποιώντας αναλύσεις κόστους. Κάνει την δουλειά σας να φαίνεται φθηνή. Αντιμετωπίστε τη φωτογραφία γάμου ως την υπηρεσία πολυτέλειας που είναι και όχι σαν κάτι μαζί με τον σωρό, σαν κομμάτι φθηνών πακέτων-λύσεων για ζευγάρια με μόνο κριτήριο το οικονομικό.

Και εσείς ζευγάρια μου αγαπημένα. Ενημερωθείτε για το τί είναι πραγματικά η φωτογραφία. Την πραγματική της αξία, όχι μόνο σε ιδιαίτερες στιγμές όπως ένας γάμος ή μια βάπτιση. Μαθαίνοντας για την φωτογραφία και την κινηματογράφηση, θα κάνετε καλύτερη επιλογή σύμφωνα με αυτό που σας ταιριάζει αλλά και τον προυπολογισμό σας. Θέλει ψάξιμο όμως και μεράκι.

Μέχρι την επόμενη φορά, να είστε όλοι καλα.