κείμενο: Θανάσης Πρωτάτος

Έλα πιο κοντα.

Ο Robert Capa έλεγε: αν οι φωτογραφίες σου δεν είναι αρκετά καλές, τότε δεν είσαι αρκετά κοντά. Αυτό είναι πολύ αληθινό, ιδιαίτερα όταν μιλάμε για φωτογραφία ντοκουμέντου γενικά αλλά και φωτογραφία ντοκουμέντου στο γάμο. Το να είσαι πιο κοντά στη σκηνή σημαίνει να είσαι μέρος της δράσης και αυτό με τη σειρά του επιτρέπει σε αυτόν που θα δει τις φωτογραφίες μετά να αισθάνεται κι αυτός μέρος της όλης διαδικασίας. Κοντά στα γεγονότα και οι φωτογραφίες σου θα μεταδώσουν πολύ περισσότερη δύναμη και συναίσθημα.

Έλα ακόμα πιο κοντά.

Αν ανήκεις στους χομπίστες, σε αυτούς δηλαδή που ασχολούνται με την φωτογραφία περιστασιακά ή σε αυτούς που δεν έχουν ουδεμία σχέση με το είδος, ίσως θεωρείς ότι με το να έρχεται κάποιος, που κρατά μια φωτογραφική μηχανή στα χέρια, πολύ κοντά, κάνει τους άλλους να νιώθουν άβολα και γενικά γίνεται ενοχλητικός. Αυτή ακριβώς η άποψη είναι που κάνει τους φακούς ΖΟΟΜ νούμερο ένα επιλογή μεταξύ των αρχαρίων.

Σου λέει… άμα έχω ένα ΖΟΟΜ φακό, θα κάθομαι ωραία ωραία από μακριά και θα πυροβολώ κατα το δοκούν. Δεν θα μπλέκομαι στα πόδια κανενός και όλα μια χαρά. Έλα μου ντε που αυτή η στάση θα φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που θες. Διότι αν βρίσκεσαι πάντα σε απόσταση είναι σίγουρο πως θα χάσεις ενδιαφέρουσες στιγμές είτε λόγω κακής τοποθέτησης δικής σου είτε λόγω εμποδίων που θα βρεθούν μπροστά από τον φακό σου (βλέπε καλεσμένους, αντικείμενα κτλ). Επιπλέον μένοντας σε απόσταση, στοχεύοντας ανθρώπους με ένα τηλεφακό, δημιουργεί μια εικόνα stalker. Ένας περίεργος τύπος που φωτογραφίζει “κρυφά”. Αυτό όπως καταλαβαίνεις δημιουργεί μια στιγμιαία απόρριψη από τους άλλους. Το αποτέλεσμα είναι οι γυρισμένες πλάτες.

Από την άλλη, επειδή η χρήση ευρυγώνιων φακών σε τοποθετεί κοντά στα γεγονότα πρώτον οι άλλοι συνηθίζουν την παρουσία σου, αφού μετά από λίγο γίνεσαι και εσύ κομμάτι αυτού που βιώνουν όλοι και δεύτερον, τις περισσότερες φορές, θα νομίσουν ότι φωτογραφίζεις κάτι μπροστά ή πίσω από τους ίδιους, χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι συμπεριλαμβάνονται και οι ίδιοι στο κάδρο, οπότε τέλος και οι γυρισμένες πλάτες…

Μεγαλύτερο βάθος πεδίου.

Οι ευρυγώνιοι φακοί, λόγω της ίδιας της οπτικής τους κατασκευής, όχι μόνο σου δίνουν ένα μεγάλο πλεονέκτημα όσον αφορά την εστίαση (θα το εξηγήσω στο επόμενο σημείο), αλλά σου επιτρέπουν να έχεις μια σκηνή “καθαρή” σε μεγαλύτερο βάθος/απόσταση. Με απλά λόγια για αυτούς που δεν γνωρίζουν: μεγάλο βάθος πεδίου είναι όταν πολλές από τις πληροφορίες που απεικονίζει ένα κάδρο, είτε αυτές είναι κοντά είτε μακρυά από τον φακό φαίνονται καθαρά, να μην είναι θολές (φλου). Οι παρακάτω φωτογραφίες δείχνουν την διαφορά…

Με το να μην “θολώνουμε” τα πράγματα μπορούμε λοιπόν να συνθέσουμε με έναν τρόπο που είναι πιο πλούσιος και πιο περίπλοκος. Χρησιμοποιώντας και συμπεριλαμβάνοντας όλα τα στοιχεία που υπάρχουν στη σκηνή μπορούμε να δημιουργήσουμε πιο δυναμικές εικόνες και έτσι να εξηγήσουμε με τις φωτογραφίες μας, πιο σύνθετες και εντυπωσιακές ιστορίες. Το φλου που βλέπεις να παίζει παντού σε φωτογραφίες και βίντεο γάμου, φίλη και φίλε, εκτός από την σκόπιμη χρήση του σε περιπτώσεις “καλλιτεχνικών” πορτραίτων δεν εξυπηρετεί πολλά όταν έρχεται η ώρα να πει ένας φωτογράφος μια ολοκληρωμένη οπτική ιστορία. Τις περισσότερες φορές, θα σου πουν πως αυτό το φλου στυλ είναι αυτό που κάνει τα πάντα “ονειρικά”, “κινηματογραφικά” σαν “παραμύθι” και πολλά άλλα τέτοια market-ιστικα. Στην πραγματικότητα όμως, τα φλου κάδρα, τις περισσότερες φορές είναι μια εύκολη λύση για ένα φωτογράφο που δεν θέλει να παιδευτεί, κρύβοντας τεχνικές ατέλειες και έλλειψη σχετικής εμπειρίας.

Εστίαση ζώνης.

Εδώ είναι πιο τεχνικό το θέμα και θέλει κάποιες βασικές γνώσεις φωτογραφίας. Ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα θέματα για τους φωτογράφους είναι η αυτόματη εστίαση μιας κάμερας. Το AUTO FOCUS μπορεί όντως να σε βοηθήσει σε κάποιες (λίγες) περιπτώσεις, μπορεί όμως να σε κάνει να χάσεις μια λήψη ή ακόμα χειρότερα, να τραβήξεις μια υπέροχη λήψη μόνο για να διαπιστώσεις ότι είναι εκτός εστίασης μετά. Ένας πολύ καλός τρόπος για να αποφύγεις αυτά τα ζητήματα είναι η χρήση εστίασης ζώνης (zone focusing) που διαθέτουν όλες οι φωτογραφικές μηχανές. Ο τρόπος αυτός εστίασης γίνεται ιδιαίτερα εύκολος με έναν ευρυγώνιο φακό και ένα μεγάλο βάθος πεδίου. Εάν ρυθμίσεις το διάφραγμα σου για παράδειγμα, στα f/8 ή /11 σε ένα φακό 18mm (APSC) ή 28 mm (Full Frame) και εστίαση ζώνης στα 3 μέτρα, θα έχεις, λίγο-πολύ, τα πάντα εστιασμένα από τα 2 μέτρα έως το άπειρο. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα χάνεις χρόνο εστιάζοντας και θα μπορείς να συγκεντρωθείς στη σύνθεση και τα γεγονότα.

Το κόστος (σε ευρώ).

Τα παλιά τα χρόνια, για όσους από εμάς προλάβαμε το φιλμ, οι ευρυγώνιοι φακοί κόστιζαν μια μικρή περιουσία. Αυτό οφειλόταν στο γεγονός ότι η κατασκευή τους ήταν μια περίπλοκη εργασία. Επιπλέον λόγω κατασκευής, έτειναν να παραμορφώνουν πολύ τη σκηνή ή το θέμα. Ωστόσο, σήμερα οι σύγχρονες τεχνικές κατασκευής έχουν λύσει ή έχουν βελτιώσει σημαντικά αυτά τα προβλήματα και τώρα, μπορείς να βρείς ευρυγώνιους φακούς σε πολύ καλές τιμές και για κάθε τύπο αισθητήρα. Επιπλέον, οι φακοί αυτοί τείνουν να είναι μικροί σε μέγεθος και συμπαγείς, κάτι που θα σου επιτρέψει να αφιερώνεις περισσότερο χρόνο στο να φωτογραφίζεις, και η πολλή φωτογραφία είναι αυτό που θα σε κάνει τελικά και καλύτερο φωτογράφο…

Ποιά η δική σου άποψη για τους ευρυγώνιους φακούς;