κείμενο: Θανάσης Πρωτάτος

Όταν έρχεται η ώρα να επιλέξει κάποιος τον φωτογράφο του γάμου του, τις περισσότερες φορές θα αρκεστεί σε κάποιον που θα του προσφέρει τις τυπικές “όμορφες” φωτογραφίες. Λέγοντας όμορφες εννοώ αύτες που όλοι ξέρουμε. Φιξ χαμόγελο, σκηνοθετημένη πόζα, βάλε και μπόλικο photoshop και είμαστε ωραίοι. Μια βερσιόν της ιδανικής ζωής που λέμε ότι ζούμε, ένα πράγμα. Η πλειοψηφία λοιπόν των ζευγαριών εκεί έξω θα ονομάσουν αυτού του είδους τις φωτογραφίες καλές. Είναι όμως αυτές οι φωτογραφίες όντως καλές;

Η απάντησή μου, όσο κόντρα και αν ακουστεί, είναι ναι. Οι φωτογραφίες αυτού του τύπου είναι μια χαρά για τα περισσότερα ζευγάρια. Ταιριάζουν μια χαρά σε κάδρα και κορνίζες. Κρεμασμένα σε τοίχους, πάνω σε τραπεζάκια και περβάζια τζακιών; Πάλι μια χαρά. Να χαιρόμαστε γενικά, αυτό έχει σημασία…

Από την άλλη όμως, υπάρχουν και εκείνοι που το “μια χαρά” δεν τους ικανοποιεί. Μπορεί να πρόκειται για ανθρώπους που εκδηλώνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη φωτογραφία (την τέχνη γενικά) ή απλά αναζητούν κάτι πιο ουσιαστικό και ολοκληρωμένο, για μια ιδιαίτερη ημέρα στη ζωή τους. Την ημέρα του γάμου τους.

Για να έχεις φτάσει ως εδώ, το πιθανότερο είναι ότι ανήκεις στην κατηγορία που μόλις περιέγραψα. Ας δούμε λοιπόν παρέα, πως μπορείς να δεις πέρα από το “μια χαρά” μιας φωτογραφίας γάμου. Μια ικανότητα που θα σε βοηθήσει πολύ όταν θα έρθει η ώρα να επιλέξεις τον άνθρωπο πίσω από τον φακό. Τον φωτογράφο του γάμου σου.

Τα παρακάτω χαρακτηριστικά δεν αφορούν αποκλειστικά τη φωτογραφία γάμου φυσικά. Ορίζουν συνολικά, κάθε φωτογραφία και παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στον χαρακτηρισμό μιας, ως καλής, μέτριας ή κακής.

Η σύνθεση.

Η λέξη σύνθεση προέρχεται από την αρχαία ελληνική “σύν-θεσις”, που σημαίνει συναρμολογώ, συνδέω ή τακτοποιώ. Στις εικαστικές τέχνες αναφέρεται στην ισορροπημένη και αρμονική κατανομή διαφορετικών στοιχείων. Στη φωτογραφία, η σύνθεση είναι η γλώσσα που χρησιμοποιεί ένας φωτογράφος για να πει την ιστορία σου. Δώσε μεγάλη προσοχή στη σύνθεση λοιπόν. Υπάρχουν πολλοί τρόποι σύνθεσης, κάποιοι πιο περίπλοκοι από άλλους, ωστόσο υπάρχουν σχεδόν πάντα κάποιοι βασικοί κανόνες που μπορείς να αναζητήσεις για να διαπιστώσεις εάν είσαι στο σωστό δρόμο. Δεν θα αναλύσω σε αυτό το άρθρο τους κανόνες αναλυτικά. Θα σου πω απλά πως, η φωτογραφική σύνθεση, ορίζεται από την εύρεση μιας οπτικής γωνίας στην οποία όλα τα στοιχεία τοποθετούνται με οπτικά ελκυστικό τρόπο για τον θεατή. Κατά τη σύνθεση μιας εικόνας από τον φωτογράφο δηλαδή, όλα τα στοιχεία τοποθετούνται με στόχο τη δημιουργία αντίκτυπου και τη μετάδοση ενός οπτικού μηνύματος.

Για να στο πω απλά, όταν κοιτάς τις φωτογραφίες γάμου που σου δειγματίζει ένας φωτογράφος, θα πρέπει αυτές να σου δίνουν μια αρμονική αίσθηση, πως όλα δένουν με κάποιο τρόπο. Δώσε βάση στις γεωμετρίες. Την θέση των στοιχείων. Άνθρωποι, αντικείμενα, περιβάλλον. Διαγώνιοι, παράλληλοι, κάθετοι και συμμετρίες.

Το φως.

Ο όρος φωτογραφία προέρχεται από το ελληνικό φωτ-, phōs, «φως» γράφ-, graf, «ζωγραφίζω, γράφω» «Ζωγράφισε με φως». Έτσι, όπως φαντάζεσαι, ένα βασικό χαρακτηριστικό της καλής φωτογραφίας είναι η ποιότητα του φωτός, πως αυτό παρουσιάζεται μέσα σε αυτή. Υπάρχουν πολλοί τρόποι χρήσης του φωτός για να γίνει μια φωτογραφία. Μπορεί να είναι διάχυτο και απαλό ή πολύ σκληρό, δημιουργώντας έντονες αντιθέσεις και σκιές.

Το καλύτερο πράγμα που μπορείς να κάνεις για να διαπιστ΄ωσεις αν σε μια φωτογραφία έχει γίνει επιτυχημένη χρήση του φωτός είναι να αναρωτηθείς: αυτός ο φωτισμός προσθέτει ή αποσπά την προσοχή σου από τη φωτογραφία που κοιτάς; Αντιπροσωπεύει το συναίσθημα του τόπου και της στιγμής ή δεν το αποδίδει;

Το φόντο.

Συνήθως είναι κάτι που ισχύει περισσότερο για τα πορτρέτα, ωστόσο, η επιλογή ενός καλού φόντου σε κάθε τύπο φωτογραφίας συμβάλλει θετικά. Ένα καλό υπόβαθρο θα βοηθήσει έναν φωτογράφο να βελτιώσει τη σύνθεση και τον φωτισμό του, με αποτέλεσμα να δώσει περισσότερη έμφαση στο θέμα του.

Το συναίσθημα.

Η φωτογραφία ντοκουμέντου στο γάμο, έχει να κάνει με την αφήγηση ιστοριών. Αυτό επιτυγχάνεται τόσο με μια σειρά από φωτογραφίες όσο και με μονάδες. Μεμονωμένες φωτογραφίες, που λειτουργούν σαν stand alone ιστορίες. Το έργο που καλείται να βγάλει εις πέρας ένας φωτογράφος που κάνει ντοκουμέντο είναι να εξηγήσει μια κατάσταση, ένα γεγονός, ένα συναίσθημα. Το συναίσθημα που θα νιώθεις εσύ εκείνη την στιγμή. Όταν λοιπόν κοιτάς φωτογραφίες γάμου, σκέψου. Σου μεταδίδουν ένα συναίσθημα; Νιώθεις να μεταφέρεσαι στο γεγονός που κοιτάς;

Η ευκρίνεια.

Ο διάσημο φωτογράφος Henri Cartier Bresson έλεγε: «Sharpness is a bourgeois concept».

Δηλαδή, η ευκρίνεια είναι μια αστική έννοια, ένα επιχείρημα της μπουρζουαζίας και συμφωνώ απόλυτα. Μάλιστα, είναι κάτι που επαναλαμβάνω συνεχώς, σε όσους συναδέλφους εκεί έξω χρησιμοποιούν ακόμη την “ευκρίνεια” σαν μαρκετίστικο τσιτάτο.

Διότι χάρη στο μάρκετινγκ, και μόνο σε αυτό, εστιάζει ένας φωτογράφος γάμου σε πράγματα όπως ο θόρυβος, το ISO και η ποιότητα εικόνας. Ο σκοπός; Μα φυσικά η πώληση. Να πείσει για το κλείσιμο άλλης μιας ημερομηνίας.

Κάθε φωτογράφος με σοβαρό υπόβαθρο και χρόνια εμπειρίας ξέρει πως όταν επιλέγει φωτογραφίες για ένα περιοδικό, μια γκαλερί, ένα λεύκωμα ή δημοσίευση στο Instagram, το κριτήριο της ευκρίνειας παίζει ένα ρόλο, όχι όμως τον βασικό.

Το μόνο που χρειάζεται είναι μια γρήγορη αναζήτηση στο google για να συνειδητοποιήσεις ότι πολλές φωτογραφίες μεγάλων δασκάλων δεν είναι τέλειες όσον αφορά την ευκρίνεια ή την ποιότητα εικόνας, ωστόσο, οι περισσότερες από αυτές θα έχουν καλή σύνθεση, καλό φωτισμό και φόντο και μεταδίδουν συναισθήματα. Η ευκρίνειά τους, δεν τις εμπόδισε από το να δημοσιευτούν στα μεγαλύτερα περιοδικά του κόσμου (βλέπε LIFE, TIME κτλ).

Εδώ μιλάμε για φωτογραφία γάμου και κάνουμε φωτογραφία γάμου. Ένα είδος φωτογραφίας που μπορεί να μην μιλά για μεγάλα παγκόσμια γεγονότα, μιλά όμως για την προσωπική ιστορία σου. Το ίδιο σημαντική με κάθε άλλη. Αν δεις λοιπόν μια φωτογραφία που έχει όλα τα παραπάνω, μην την απορρίψεις απλά επειδή της λείπει η ευκρίνεια…

Τί κάνει μια φωτογραφία καλή για σένα;